Kunstblog / kunst in woord

Manhattan Masters

De ‘Manhattan Masters’ zijn de Hollandse meesters die terecht kwamen tijdens de ‘Vergulde tijdperk’ rond 1900 in de verzameling van de New Yorkse staalmagnaat Henry C. Frick.

‘Manhattan Masters’ is dan ook de titel van de tentoonstelling in het Mauritshuis in Den Haag die 29 september jl. is geopend. Kunsthistorica Mirelle Nunes van Kunst uit Zeist legt uit wat deze tentoonstelling uniek maakt.

Mauritshuis 200 jaar

Naast het Binnenhof in Den Haag ligt het Mauritshuis. Een klein museum van wereldformaat met een beroemde collectie Nederlandse en Vlaamse 17e eeuwse schilderkunst. Dit voormalige woonhuis uit 1644 is sinds 1822 in gebruik als museum; vandaar dat in 2022 het 200-jarig bestaan van het museum wordt gevierd.

Meesterwerken als het ‘Meisje met de parel’ van Johannes Vermeer en de ‘Anatomische les van dr. Nicolaes Tulp’ van Rembrandt van Rijn zijn hier te bewonderen.

The Frick Collection, New York

Het jubileumjaar van het Mauritshuis wordt afgesloten met een bijzondere tentoonstelling, namelijk met 10 schilderijen van Hollandse meesters uit The Frick Collection in New York.

Sir Henry Clay Frick was staalmagnaat, miljonair en grondlegger van het naar hem vernoemde museum, gelegen aan Fifth Avenue in de wijk Manhattan in de stad New York.

Eind 19e eeuw, in het ‘Vergulde tijdperk’ (1865-1900), verwierven hij en andere steenrijke Amerikanen (o.a. Rockfeller, Vanderbilt, Morgan en Carnegie) schilderijen uit de verzamelingen van oude Engelse en Nederlandse families. De 10 Hollandse meesters die nu te zien zijn, verruilden Europa meer dan 100 jaar geleden voor Amerika en zijn sindsdien nooit meer in Europa te zien geweest.

Mauritshuis verweven met The Frick Collection

Beide musea vertonen veel overeenkomsten. Allebei hebben ze een soortgelijke villa-achtige uitstraling als museum en verzamelen ze Hollandse en Vlaamse schilderkunst uit de 17e eeuw. Daarnaast heeft Frick tijdens een reis naar Europa hoogstwaarschijnlijk het Mauritshuis persoonlijk bezocht! Hij onderhield een warme band met de toenmalige directeur, Abraham Bredius, die op zijn beurt ook The Frick Collection in New York bezocht.

Niet eerder te zien in Nederland

Voor het eerst in zijn bestaan zal het Amerikaanse museum deze kunstwerken in bruikleen geven aan een Europees museum. In totaal worden 10 schilderijen getoond in Manhattan Masters, waarvan ‘Zelfportret’ van Rembrandt uit 1658 het meest indrukwekkendst is. Rembrandt heeft zichzelf hier levensgroot zittend afgebeeld met de rechthand leunend op een stok. Hij presenteert zich in zijn ouderwetse 16e eeuwse kledij als een gevierd schilder uit het verleden. Door de goud doorweven uitdossing wordt ook wel gedacht dat hij zich als oriëntaalse vorst afbeeldt.

Wat maakt een Rembrandt van Rijn zo bijzonder

Staand voor het schilderij van Rembrandt lijkt het alsof de beschouwer een praatje met hem kan aanknopen. Hij lijkt te leven. Dit wordt veroorzaakt door zijn verfbehandeling. Het oppervalk is heel gevarieerd, met verschillende lagen over elkaar heen, daardoor ontstaat er leven in de afgebeelde persoon.

Rembrandt was een meester van het ‘clair-obscur’. Dit is het verwerken van licht-donkercontrasten, waarmee een dramatisch effect wordt bereikt en vormen worden geaccentueerd.

Ook schildert hij met dusdanig snelle, brede verftoets, dat het haast impressionistisch lijkt. Kijk maar eens naar de sjaal van goudbrokaat. Rembrandt was in zijn eigen tijd al een vernieuwer met zijn licht-donkerwerking, maar ook een rebel die de regels van de kunst aan zijn laars lapte.

Drie zelfportretten op één plek

Tussen 1 en 30 november zijn er drie zelfportretten van Rembrandt te zien in het Mauritshuis. Het portret uit de Frick Collection (1658) waar de schilder 52 jaar oud is. Het ‘Zelfportret’ uit 1669 -in langdurig bruikleen bij het Mauritshuis- waar we Rembrandt zien als oude man in zijn laatste levensjaar (63 jaar).

Maar ook, zij het slechts een maand op bezoek in de provincie Zuid-Holland: Rembrandt als 30-jarige ‘Vaandeldrager’ uit 1636. Dit werk is de nieuwste aanwinst voor de Collectie Nederland en gaat ‘On Tour’ langs alle provincies in Nederland. Een unieke gelegenheid om de vergelijkingen en verbanden te kunnen waarnemen tussen de drie zelfportretten op één plek.

Overige negen schilderijen

Deze unieke tentoonstelling, samengesteld door conservator Quentin Buvelot, laat verder nog de voorkeur van de verzamelaar Henry C. Frick zien. Vijf landschappen van onder meer Jacob van Ruisdael en zijn leerling Meindert Hobbema, een drietal portretten waarvan één geschilderd door Frans Hals en tenslotte nog een genrestuk van Johannes Vermeer.

Alle 10 de werken zijn voor het eerst in 100 jaar weer in Nederland te zien!

Mirelle Nunes geeft iedere 2e donderdag van de maand een kunstlezing die aansluit op een actuele tentoonstelling. ‘Manhattan Masters’ wordt op donderdag 13 oktober a.s. om 10u in Zeist gegeven. Deze lezing kunt u thuis ook online terugkijken via een zgn. terugkijklink. Aanmelden via kunstuitzeist.nl. Prijs: € 10.

Een lezing bij u thuis met een groep vrienden/vriendinnen of op het werk voor klanten of collega’s? Dat kan ook. Informeer bij Mirelle voor de mogelijkheden.

Tot en met 15 januari 2023 is Manhattan Masters in het Mauritshuis in Den Haag te zien.

Vaandeldrager ‘On Tour’ : 1 – 30 november Mauritshuis

Voor overige data: vaandeldragerontour.nl

14-10-2022

Manhattan Masters

De ‘Manhattan Masters’ zijn de Hollandse meesters die terecht kwamen tijdens de ‘Vergulde tijdperk’ rond 1900 in de verzameling van de New Yorkse staalmagnaat Henry C. Frick.

‘Manhattan Masters’ is dan ook de titel van de tentoonstelling in het Mauritshuis in Den Haag die 29 september jl. is geopend. Kunsthistorica Mirelle Nunes van Kunst uit Zeist legt uit wat deze tentoonstelling uniek maakt.

Mauritshuis 200 jaar

Naast het Binnenhof in Den Haag ligt het Mauritshuis. Een klein museum van wereldformaat met een beroemde collectie Nederlandse en Vlaamse 17e eeuwse schilderkunst. Dit voormalige woonhuis uit 1644 is sinds 1822 in gebruik als museum; vandaar dat in 2022 het 200-jarig bestaan van het museum wordt gevierd.

Meesterwerken als het ‘Meisje met de parel’ van Johannes Vermeer en de ‘Anatomische les van dr. Nicolaes Tulp’ van Rembrandt van Rijn zijn hier te bewonderen.

The Frick Collection, New York

Het jubileumjaar van het Mauritshuis wordt afgesloten met een bijzondere tentoonstelling, namelijk met 10 schilderijen van Hollandse meesters uit The Frick Collection in New York.

Sir Henry Clay Frick was staalmagnaat, miljonair en grondlegger van het naar hem vernoemde museum, gelegen aan Fifth Avenue in de wijk Manhattan in de stad New York.

Eind 19e eeuw, in het ‘Vergulde tijdperk’ (1865-1900), verwierven hij en andere steenrijke Amerikanen (o.a. Rockfeller, Vanderbilt, Morgan en Carnegie) schilderijen uit de verzamelingen van oude Engelse en Nederlandse families. De 10 Hollandse meesters die nu te zien zijn, verruilden Europa meer dan 100 jaar geleden voor Amerika en zijn sindsdien nooit meer in Europa te zien geweest.

Mauritshuis verweven met The Frick Collection

Beide musea vertonen veel overeenkomsten. Allebei hebben ze een soortgelijke villa-achtige uitstraling als museum en verzamelen ze Hollandse en Vlaamse schilderkunst uit de 17e eeuw. Daarnaast heeft Frick tijdens een reis naar Europa hoogstwaarschijnlijk het Mauritshuis persoonlijk bezocht! Hij onderhield een warme band met de toenmalige directeur, Abraham Bredius, die op zijn beurt ook The Frick Collection in New York bezocht.

Niet eerder te zien in Nederland

Voor het eerst in zijn bestaan zal het Amerikaanse museum deze kunstwerken in bruikleen geven aan een Europees museum. In totaal worden 10 schilderijen getoond in Manhattan Masters, waarvan ‘Zelfportret’ van Rembrandt uit 1658 het meest indrukwekkendst is. Rembrandt heeft zichzelf hier levensgroot zittend afgebeeld met de rechthand leunend op een stok. Hij presenteert zich in zijn ouderwetse 16e eeuwse kledij als een gevierd schilder uit het verleden. Door de goud doorweven uitdossing wordt ook wel gedacht dat hij zich als oriëntaalse vorst afbeeldt.

Wat maakt een Rembrandt van Rijn zo bijzonder

Staand voor het schilderij van Rembrandt lijkt het alsof de beschouwer een praatje met hem kan aanknopen. Hij lijkt te leven. Dit wordt veroorzaakt door zijn verfbehandeling. Het oppervalk is heel gevarieerd, met verschillende lagen over elkaar heen, daardoor ontstaat er leven in de afgebeelde persoon.

Rembrandt was een meester van het ‘clair-obscur’. Dit is het verwerken van licht-donkercontrasten, waarmee een dramatisch effect wordt bereikt en vormen worden geaccentueerd.

Ook schildert hij met dusdanig snelle, brede verftoets, dat het haast impressionistisch lijkt. Kijk maar eens naar de sjaal van goudbrokaat. Rembrandt was in zijn eigen tijd al een vernieuwer met zijn licht-donkerwerking, maar ook een rebel die de regels van de kunst aan zijn laars lapte.

Drie zelfportretten op één plek

Tussen 1 en 30 november zijn er drie zelfportretten van Rembrandt te zien in het Mauritshuis. Het portret uit de Frick Collection (1658) waar de schilder 52 jaar oud is. Het ‘Zelfportret’ uit 1669 -in langdurig bruikleen bij het Mauritshuis- waar we Rembrandt zien als oude man in zijn laatste levensjaar (63 jaar).

Maar ook, zij het slechts een maand op bezoek in de provincie Zuid-Holland: Rembrandt als 30-jarige ‘Vaandeldrager’ uit 1636. Dit werk is de nieuwste aanwinst voor de Collectie Nederland en gaat ‘On Tour’ langs alle provincies in Nederland. Een unieke gelegenheid om de vergelijkingen en verbanden te kunnen waarnemen tussen de drie zelfportretten op één plek.

Overige negen schilderijen

Deze unieke tentoonstelling, samengesteld door conservator Quentin Buvelot, laat verder nog de voorkeur van de verzamelaar Henry C. Frick zien. Vijf landschappen van onder meer Jacob van Ruisdael en zijn leerling Meindert Hobbema, een drietal portretten waarvan één geschilderd door Frans Hals en tenslotte nog een genrestuk van Johannes Vermeer.

Alle 10 de werken zijn voor het eerst in 100 jaar weer in Nederland te zien!

Mirelle Nunes geeft iedere 2e donderdag van de maand een kunstlezing die aansluit op een actuele tentoonstelling. ‘Manhattan Masters’ wordt op donderdag 13 oktober a.s. om 10u in Zeist gegeven. Deze lezing kunt u thuis ook online terugkijken via een zgn. terugkijklink. Aanmelden via kunstuitzeist.nl. Prijs: € 10.

Een lezing bij u thuis met een groep vrienden/vriendinnen of op het werk voor klanten of collega’s? Dat kan ook. Informeer bij Mirelle voor de mogelijkheden.

Tot en met 15 januari 2023 is Manhattan Masters in het Mauritshuis in Den Haag te zien.

Vaandeldrager ‘On Tour’ : 1 – 30 november Mauritshuis

Voor overige data: vaandeldragerontour.nl

14-10-2022